Wymiana butli gazowej w wózku widłowym często wiąże się z dużym stresem. Jednak zupełnie niepotrzebnie! Zachowując zdrowy rozsądek i stosując się do wskazówek zawartych w naszym artykule z pewnością uda się przeprowadzić ten proces szybko i skutecznie!
W poprzednim artykule omawialiśmy zagadnienia dotyczące akumulatorów do wózków widłowych elektrycznych, tym razem przeanalizujemy całkowicie odmienny sposób zasilania urządzeń podnośnikowym – czyli napęd LPG
Gdzie wykorzystuje się butle gazowe?
Butle gazowe wykorzystuje się jako źródła napędu w wózkach widłowych spalinowych oraz wózkach terenowych i stanowią alternatywę dla napędu paliwowego. Butle gazowe stanowią zbiorniki o masie nieprzekraczającej 11kg. Umieszczony w nich gaz ma postać płynną mieszanki propanu, butanu oraz innych gazów węglowodorowych (metanu, etanu, propylenu itp.). Normalnie mieszanina określana jako LPG ma postać gazową, jednak celowo skrapla się ją , gdyż w stanie płynnym przybiera ona objętość ponad 200% mniejszą! Napęd gazowy działa w ten sposób, iż po zamontowaniu butli i odkręceniu zaworu, gaz dostarczany jest za pomocą wysokociśnieniowego węża do zbiornika elektrozaworu z filtrem, a następnie do reduktora. To właśnie w reduktorze zachodzi istotny proces, polegający na zmianie stanu skupienia mieszanki (postać płynna przekształca się ponownie w gazową). Po uruchomieniu silnika, w pojeździe wytwarza się podciśnienie, które oddziałowuje na parownik i sprawia, że membrany są wprowadzane w ruch. Gaz dostarczany jest do mieszalnika, gdzie po połączeniu się z powietrzem z zewnątrz tworzy mieszankę, która napędza silnik pojazdu.
LPG jest mieszanką łatwopalną, dlatego każdorazowo zarówno w przypadku wymiany butli, jak i codziennej obsługi wózka spalinowego należy zachować dużą ostrożność oraz stosować się do przepisów.
Wymogi dotyczące butli gazowych
Butle gazowe muszą spełniać określone normy i wymogi określone przez Dozór Techniczny, także ich obsługa objęta jest ściśle ustalonymi przepisami. Ciśnienie w zbiornikach przenośnych powinno wynosić 1,6MPa, a z kolei butle stalowe podlegają badaniu technicznemu co 10 lat. Ponadto, stosowane w wózkach widłowych butle gazowe powinny posiadać tabliczki fabryczne z informacjami o:
- typie przechowywanego gazu;
- nazwie producenta;
- numerze fabrycznym zbiornika;
- pojemności butli (określanej w litach);
- masie pustej butli oraz masie netto ładunku;
- ciśnieniu.
Butle gazowe powinno się składować pionowo w specjalnie do tego przystosowanych miejscach – np. w niezabudowanych klatkach magazynowych (co zapewnia dobrą wymianę powietrza). Tego typu magazyny w celu zachowania bezpieczeństwa muszą być oddalone o:
- 8 metrów – od budynków mieszkalnych lub użytku publicznego;
- 3 metrów – w przypadku innego typu zabudowań. Wytyczne te dotyczą magazynów, które posiadają na stanie do 40 zbiorników z gazem (w których łączna masa gazu nie może przekraczać jednak 440kg). Dodatkowo magazyny tego typu powinny być wyposażone w przynajmniej jedną gaśnicę proszkową o masie min. 9kg. Butli gazowych nie można natomiast składować w miejscach wykorzystywanych do przechowywania żywności, w sąsiedztwie silnych źródeł ciepła (np. w kotłowniach); w pomieszczeniach zamkniętych pod powierzchnią ziemi czy w miejscach postoju pojazdów silnikowych (w tym wózków jezdniowych podnośnikowych).
Czym różnią się butle domowe a butle do wózka widłowego?
Pomimo, iż butle do użytku domowego oraz butle przeznaczone do wózków widłowych wyglądają podobnie, różnią się od siebie i nie mogą być stosowane zamiennie (!). Butle do wózków widłowych napełniane są w 80%, a w przeciwieństwie do domowych zbiorników posiadają wewnątrz specjalną rurkę, która umożliwia całkowite zużycie gazu. Istotną różnicą są także występujące w dobrej jakości profesjonalnych butlach do wózków widłowych dodatkowe filtry oraz zawory do usuwania oleju pochodzącego z pomp do napełniania butli.
Przepisy regulujące wymianę butli gazowych w wózkach widłowych
Nie każdy wie, iż uzyskanie uprawnień na wózki widłowe nie jest równoznaczne z uzyskaniem uprawnień pozwalających na wymianę butli gazowej w tymże pojeździe. W tym celu każdy operator musi odbyć dodatkowe szkolenie z zakresu bezpiecznej wymiany oraz eksploatacji butli gazowej w wózku widłowym, co określone zostało w Rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem z dnia 15. grudnia 2017r. Przepis ten jasno mówi, że “Operator wózka zasilanego gazem oraz osoba dokonująca wymiany butli z gazem w tych wózkach są przeszkoleni w zakresie bezpiecznego użytkowania butli, w tym ich bezpiecznej wymiany”. Jeśli operator nie posiada właściwym uprawnień, wymianę butli powinno gazowej w wózku widłowym powinno powierzyć się konserwatorowi lub Serwisowi Wózków Widłowych. Istotne jest także, iż kategorycznie zabrania się samodzielnego napełniania butli gazem. Czynność ta może być wykonywana tylko przez wyspecjalizowane w tym zakresie zakłady, posiadające stosowne zezwolenia.
Oczywistym sygnałem do wymiany butli gazowej jest niski poziom gazu w zbiorniku. Jednak jak poznać, że ma się do czynienia z taką sytuacją? Gdy w butli zacznie brakować gazu, w wózku powinna zaświecić się kontrolka sygnalizująca. Inną, częstą oznaką braku gazu w butli jest nierównomierna praca oraz gaśnięcie silnika pojazdu. W obydwu tych przypadkach należy bezpiecznie przerwać wykonywaną pracę, udać się do miejsca przeznaczonego do wymiany butli i (w przypadku braku stosownych uprawnień) poinformować konserwatora lub serwis o konieczności podjęcia takiej czynności.
Wymiana butli gazowej
Wymiana butli gazowej w wózkach widłowych to proces, który wymaga staranności oraz przestrzegania zasad bezpieczeństwa. Zanim rozpoczniesz wymianę butli gazowej, warto założyć rękawice ochronne, aby uniknąć ryzyka odmrożeń spowodowanych kontaktem z gazem płynnym. Pierwszym krokiem jest odłączenie butli pustej poprzez zakręcenie zaworu butli, a następnie odłączenie przewodu doprowadzającego gaz. Następnie, po odkręceniem butli, można przystąpić do jej wymiany. Nowa butla z gazem powinna być starannie zamontowana, a szczególną uwagę należy zwrócić na stan uszczelki oraz gwintu na zaworze butli, który łączy ją z przewodem. Po odkręceniu zaworu butli, warto sprawdzić szczelność układu, pamiętając, aby odkręcanie butli odbywało się powoli, zgodnie z ruchem wskazówek zegara, aby uniknąć nagłego rozprężenia gazu płynnego. Dodatkowo, w trakcie wymiany należy zwrócić uwagę na szczelność układu oraz reduktor ciśnienia, który reguluje przepływ gazu. Każde uszkodzenie butli, wycieku gazu lub nieszczelność zaworu butli powinny być natychmiast zgłaszane, aby uniknąć zagrożeń związanych z gazem płynnym lub gazem ziemnym.
Podsumowanie
Wymiana butli gazowej w wózkach widłowych to kluczowy proces, który wpływa na sprawność i bezpieczeństwo pracy. Przed rozpoczęciem należy upewnić się, że zawór butli jest odpowiednio zamknięty, aby uniknąć niekontrolowanego wycieku gazu płynnego. Następnie, po odkręceniu butli, należy przystąpić do wymiany butli z gazem na nową, zwracając uwagę na prawidłowe zamontowanie zaworu butli. Po odkręceniu butli, nowa butla gazowa powinna być starannie zamontowana, a zawór butli odpowiednio ustawiony. Regularna wymiana butli gazowej zgodnie z procedurami zapewnia nie tylko bezpieczeństwo, ale także wydłuża żywotność wózka widłowego.