Category: Blog

Omawiając kwestie gromadzenia najważniejszych informacji dotyczących wózków widłowych nie sposób nie wspomnieć o DTR-ce – czyli innymi słowy Dokumentacji Techniczno Ruchowej, która traktowana jest w branży jako paszport maszyny. Co zawiera i jak wygląda? – wiedzę na ten temat powinien posiadać każdy właściciel wózka podnośnikowego.

Co już wiesz na temat dokumentów wózka widłowego?

W ostatnim czasie na naszym blogu znaleźć można było sporo informacji odnoszących się do dokumentacji, jaka powinna być prowadzona dla wózków widłowych. Znajdziecie je przechodząc do artykułów:

• Najważniejsze dokumenty: książka eksploatacji wózka widłowego
• Jak wypełniać dziennik konserwacji wózka widłowego?
• Czym jest księga rewizyjna? – odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania

Wpisy te będą z pewnością cennym źródłem wiedzy dla każdego, kto posiada (lub planuje zakupić) wózek widłowy. Natomiast w dzisiejszym artykule przyjrzymy się bliżej kolejnemu ważnemu dla wózków jezdniowych podnośnikowych – dokumentowi – czyli DTR-ce.

Czym jest Dokumentacja Techniczno-Ruchowa?

Dokumentacja Techniczno Ruchowa to jeden z podstawowych dokumentów wózka widłowego, który przygotowywany jest przez producentów sprzętu. Powinna ona być sporządzana (a potem przechowywana) dla każdego urządzenia w przedsiębiorstwie. A wymóg ten podyktowany jest przez przepisy.

Jakie przepisy określają kwestie dokumentacji techniczno ruchowej?

Dyrektywa 2006/42/WE

Przepisy prawne stanowiące o obowiązku posiadania DTR-ki a także o tym, jak powinna ona wyglądać zawarte były początkowo w Dyrektywie 2006/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z dnia 17 maja 2006 r. Dokument ten dotyczył przede wszystkim zagadnień takich jak:

• ocena bezpieczeństwa,
• certyfikacja maszyn,
• ocena zgodności maszyn,
• ocena ryzyka maszyn,
• oraz kwestie audytów.

Obecnie, najnowsze rozporządzenie aktualizujące część informacji zawartych we wspomnianym dokumencie to wydane 14 czerwca 2023 r. Rozporządzenie Maszynowe, którego wydanie uchyliło postanowienia dyrektywy z 2006 roku.

Rozporządzenie Maszynowe

Rozporządzenie Maszynowe (określane także jako Dyrektywa Maszynowa) zostało wprowadzone w celu ujednolicenia przepisów Unii Europejskiej i krajowych. Dzięki niemu, nie ma konieczności dodatkowego stanowienia dokumentów w tematach, które ono już określa.

Przepisy zawarte w Rozporządzeniu Maszynowym w pełni wejdą w życie i zaczną być stosowane od 20 stycznia 2027 r. Natomiast aż do 19 stycznia 2027 r. należy kierować się zasadami ustanowionymi w Dyrektywie z 17 maja 2006 roku.

Co zawiera dokumentacja DTR wózka widłowego?

Wracając jednak do tego – co to jest DTR i jakie dane gromadzi, przejdźmy do informacji o tym, co obowiązkowo musi zawierać Dokumentacja Techniczno Ruchowa wózka widłowego. A są to m.in.:

• dane ewidencyjne urządzenia,
• instrukcja obsługi i instrukcje użytkowania,
• wykaz wyposażenia normalnego oraz wyposażenia specjalnego a także wykaz faktycznie posiadanego wyposażenia,
• schemat funkcjonowania oraz schematy: kinematyczne, elektryczne oraz pneumatyczne,
• instrukcja konserwacji oraz smarowania,
• instrukcja BHP,
• normatywy remontowe,
• wykazy: części zamiennych i części zapasowych,
• rysunek zewnętrzny oraz wykaz załączonych rysunków.

Zadaniem Dokumentacji Techniczno Ruchowej jest bowiem gromadzenie w jednym miejscu specyfikacji technicznej oraz dokumentów i wytycznych dotyczących eksploatacji maszyny.

Jak wygląda DTR-ka?

Technicznie Dokumentacja Techniczno Ruchowa bywa przechowywana w formie książki lub też spiętych pojedynczych kart (formatu A4). W przypadku rysunków mogą one być przechowywane oddzielnie aż do czasu wyłączenia wózka z eksploatacji – wtedy należy ponownie włączyć je do dokumentacji.

Kto przechowuje Dokumentację Techniczno Ruchową?

Obowiązek dbania o DTR-kę spoczywa na kierowniku magazynu, który powinien nie tylko być gwarantem nienaruszalności i bezpieczeństwa dokumentów, ale także zapewnić pracownikom łatwy dostęp do dokumentacji, gdyby zaszła konieczność sprawdzenia czegoś (np. instrukcję obsługi). Mowa tutaj o operatorach, konserwatorach czy też pracownicy serwisu wózków widłowych.

Bezpieczeństwo maszyn a dokumentacja DTR

Parametry techniczne i dane ewidencyjne, a także inne dokumenty wózków jezdniowych podnośnikowych powinny być bezpiecznie przechowywane. Wózki widłowe to zaawansowane urządzenia, których obsługa wymaga nie tylko posiadania uprawnień ale również praktycznej wiedzy, umiejętności oraz znajomości instrukcji obsługi konkretnych urządzeń. W powyższym artykule zaprezentowaliśmy co to jest DTR – jeden z najważniejszych dokumentów wózka widłowego.

Dziennik konserwacji wózka widłowego to jeden z dokumentów, bez którego nie może obejść się żaden widlak. W niniejszym artykule odpowiemy na najważniejsze pytania dotyczące tego dokumentu. Jeśli zatem potrzebujecie wiedzy: jak wypełniać dziennik konserwacji, kto powinien prowadzić w nim zapiski, jak często dokonywać wpisów w dzienniku – sprawdźcie koniecznie!

Czym jest dziennik konserwacji wózka widłowego?

Podstawową kwestią jest to, czym w ogóle jest dziennik konserwacji wózka widłowego? Warto mieć świadomość tego, ponieważ jest to jeden z najważniejszych dokumentów, który musi obowiązkowo posiadać każdy wózek jezdniowy podnośnikowy.

Dziennik konserwacji to zbiór informacji (sporządzanych wpisów) dotyczących wykonywanych dla urządzenia:

• przeglądów technicznych,
• napraw,
• wymiany części,
• konserwacji czy modernizacji.

Czyli podsumowując – (jak sama nazwa sugeruje) w dzienniku konserwacji wózka widłowego odnotowuje się dokładny zakres wykonywanych prac, napraw i wszelkich zmian technicznych.

Które urządzenia muszą posiadać dziennik konserwacji?

Dziennik konserwacji, w którym to odnotowuje się stan techniczny urządzenia musi obowiązkowo posiadać każdy pojazd jezdniowy unoszący, należący do kategorii urządzeń transportu bliskiego, która to z kolei podlega pod nadzór Urzędu Dozoru Technicznego.

Gdy zatem mowa o wózkach widłowych, prowadzenie dziennika konserwacji jest obowiązkowe dla:

• wózków widłowych czołowych zarówno z napędem elektrycznym, jak i spalinowym,
• wózków widłowych wysokiego składowania,
• wózków terenowych,
• wózków przegubowych elektrycznych

oraz innych urządzeń z tej samej kategorii.

Kto ma za zadanie uzupełniać dziennik konserwacji?

Uzupełnianie książki eksploatacji stanowi codzienne zadanie operatora bądź też operatorów wózka widłowego. Kto jednak odpowiada za prowadzenie wpisów w dzienniku konserwacji? Z uwagi na fakt, iż zapisy dotyczą informacji technicznych czy też samej konserwacji oraz kontroli stanu wózka widłowego – dziennik konserwacji prowadzi zakładowy konserwator. Jeżeli natomiast przedsiębiorstwo nie posiada osoby na tym stanowisku, może to być serwis wózków widłowych, który sprawuje nad nim pieczę.

Jakie dane musi zawierać dziennik konserwacji?

Dziennik konserwacji wózka widłowego może mieć dwojaką formę: albo papierową (w formie książki/ dziennika) albo elektroniczną (w formie tabeli). Każde urządzenie musi posiadać swój osobny dziennik, tak samo jak książkę rewizyjną. A jakie są najważniejsze informacje, które powinien zawierać dokument, tak aby była pewność, że dotyczy on właśnie tego jednego, konkretnego urządzenia? Liczą się przede wszystkim informacje takie jak:

• marka i rodzaj urządzenia,
• numer seryjny wózka widłowego,
• rok produkcji,
• parametry maksymalne związane z możliwościami sprzętu: udźwig maksymalny, wysokość unoszenia oraz prędkość,
• dane właściciela pojazdu.

Jednak to tylko podstawowe informacje, pozostaje jeszcze kwestia tego w jaki sposób prowadzić dziennik konserwacji oraz jak często należy dokonywać nowych wpisów.

Jak prowadzić dziennik konserwacji wózka widłowego?

 

Bardzo istotne jest prawidłowe uzupełnianie dokumentów dotyczących stanu technicznego wózka widłowego oraz dokładny zakres wykonanych prac tak aby dokumentacja techniczno ruchowa mogła być podstawą do prawidłowo wyliczanego resursu.

Jak powinny wyglądać informacje zawarte we wpisach dziennika konserwacji? Co powinien zawierać konkretny wpis dotyczący urządzenia:

• datę przeprowadzenia przeglądu lub czynności
• aktualny stan licznika
• opinię dotyczącą stanu technicznego wózka
• informację o wymienionych częściach
• a także ewentualne zalecenia co do dalszych działań
• oraz podpis osoby dokonującej wpisu.

Istotne, aby wszystkie informacje były uzupełnione rzeczowo i konkretnie, ponieważ przy pełnej formie dozoru technicznego dokumenty takie jak dziennik konserwacji czy książka eksploatacji wózka widłowego są sprawdzane podczas kontroli przeprowadzanej przez Urząd Dozoru Technicznego.

Jak często uzupełniać dziennik konserwacji wózków widłowych?

W przeciwieństwie do książki eksploatacji, dziennik konserwacji prowadzony nie musi być codziennie, a jedynie w sytuacji, gdy konieczne jest odnotowanie czynności związanych z naprawą i/lub modernizacją a także przeglądów wózków widłowych. Wpisy zatem mogą być dokonywane nieregularnie. Istotne natomiast, aby były prawidłowo sporządzone.

Podsumowanie

Dziennik konserwacji to dokument, który musi posiadać każdy wózek widłowy. Uzupełnianie go należy w gestii pracowników (czy to zakładowych, czy zewnętrznych) zajmujących się nadzorowaniem prawidłowego stanu technicznego urządzenia. Nie ma określonych okresów czasu, co ile powinno się sporządzać notatki w dzienniku konserwacji, jednak obowiązkowo, każdorazowo należy sporządzić tam adnotację po jakiejkolwiek ingerencji w stan techniczny pojazdu.

Nadzór stanu technicznego, przestrzeganie przepisów, regularne konserwacje i prowadzenie dokumentacji – to obowiązki posiadaczy wózków jezdniowych podnośnikowych. W dzisiejszym artykule zaprezentujemy informacje o jednym z nieodłącznych dokumentów, jakie powinien posiadać każdy wózek widłowy – czyli książce eksploatacji. Czym jest? Jak ją prowadzić i kto powinien to robić? Zapraszamy do lektury!

Co to jest książka eksploatacji wózka widłowego?

Czy każda książka codziennej eksploatacji wózka jest taka sama? Niekoniecznie. Książka eksploatacji wózka widłowego może przyjmować formę papierową lub elektroniczną – w zależności od tego jak zadecyduje właściciel pojazdu. Jednak bez względu na to, najważniejsze jest, aby zawierała wszystkie niezbędne dane oraz prowadzona była systematycznie i dokładnie, zgodnie z narzuconym odgórnie schematem wpisów oraz zaleceniami Urzędu Dozoru Technicznego.

Książka eksploatacji jest dokumentem, który obowiązkowo musi posiadać każdy wózek widłowy. Adnotacje i wpisy w niej zawarte mogą być również sprawdzane w trakcie przeglądu wózka widłowego przez Urząd Dozoru Technicznego.

Jakie dane zawiera książka eksploatacji wózka widłowego?

Nie ma jednego odgórnie przyjętego wzoru, który wskazywałby jak technicznie powinna prezentować się książka eksploatacji wózka widłowego. Są natomiast wskazane informacje, jakie powinny się w niej zawierać, a podzielić możemy je na trzy części.

Pierwsza część dotyczy danych wózka widłowego. Są to informacje takie jak:

• marka i model urządzenia;
• parametry i moc wózka widłowego: maksymalny udźwig, wysokość podnoszenia;
• masa sprzętu.

Druga część wpisów w książce eksploatacji wózka widłowego to już zapiski sporządzane na bieżąco. Obejmujące:

• daty i godziny rozpoczęcia oraz zakończenia obsługi wózka widłowego;
• stan licznika (podawany w motogodzinach);
• imiona i nazwiska operatorów i konserwatorów sprzętu;
• podpis i czytelnie wpisane nazwisko osoby dokonującej wpisu.

Trzecia, ostatnia część to miejsce na informacje dotyczące:

• rzeczywistego, bieżącego stanu technicznego wózka widłowego;
• wykrytych i nowopowstałych usterek oraz awarii;
• wykonanych w celu poprawy stanu technicznego urządzenia napraw;
• przeglądów, jakim poddawany był sprzęt.

Tak jak zaznaczono, nie istnieje jeden narzucony wzór dla książki eksploatacji wózka widłowego, dlatego w poszczególnych przypadkach informacje te mogą się zazębiać czy być ułożone w całkowicie innej kolejności.

Jak uzupełniać wpisy w książce eksploatacji?

Osobą, która zobowiązana jest do uzupełniania wpisów w książce eksploatacji jest operator, który użytkuje wózek widłowy. To w końcu on w trakcie pracy ma możliwość zauważyć jak zachowywał się wózek, jak pracował silnik i czy sprzęt nie uległ żadnej awarii.

W jaki sposób powinny być prowadzone zapiski? Liczy się kilka elementów:

• regularność – nawet jeśli nic, poza ilością przepracowanych godzin, nie zmienia się w wózku widłowym, należy pamiętać, żeby za każdym razem odnotować kiedy zaczęła, a kiedy skończyła się praca oraz jaki jest stan techniczny maszyny
• podpis – to również ważny element którego nie może zabraknąć w książce eksploatacji wózka widłowego. Podpis pracownika powinien być czytelny, tak, aby w razie wątpliwości czy dodatkowych pytań, konserwator wiedział do którego z pracowników ma się udać
• bezpieczne przechowywanie – zdarza się, że na jednym wózku widłowym w trakcie pracy zmianowej porusza się 2 czy 3 operatorów. Ważne, aby każdy odnotował swoją zmianę i przekazał książkę swoim następcom.

W przypadku wykrycia usterki należy jak najlepiej (czyli najbardziej szczegółowo) opisać jak doszło do sytuacji, jak zachowuje się wózek, których elementów/czego dotyczy awaria itd. Zdecydowanie pomoże to konserwatorowi czy też serwisowi wózków widłowych w jak najszybszym usunięciu nieprawidłowości.

Ile przechowywać książkę eksploatacji wózków widłowych?

Książkę eksploatacji wózka widłowego należy przechowywać minimum 2 lata, gdyż jej okazanie może być konieczne podczas podczas kontroli Urzędu Dozoru Technicznego. Za niedopełnienie posiadania oraz regularnych wpisów w dokumentacji na właścicieli pojazdów mogą zostać nałożone kary finansowe.

Inne dokumenty dla wózków widłowych

Wózki widłowe to niezwykle popularne urządzenia, wykorzystywane w wielu branżach, właśnie dlatego tak ważne jest, aby kontrolować ich stan techniczny i właściwie o nie dbać. Pomóc mogą w tym regularnie przeprowadzane przeglądy, serwisowanie oraz konserwacja urządzeń a także prowadzenie odpowiedniej dokumentacji. Jakie są najważniejsze dokumenty, które powinien posiadać każdy wózek jezdniowy podnośnikowy?

• opisywana w powyższym artykule książka eksploatacji (określana także jako dziennik eksploatacji wózka widłowego),
• dziennik konserwacji wózka widłowego,
• dokumentacja techniczno ruchowa (znana tez jako DTRka).

Wszystkie powyższe dokumenty są wymagane dla każdej maszyny osobno. Umożliwiają one również prawidłowe wyliczenie resursu dla wózka.

Podsumowanie

Prawidłowa eksploatacja wózków widłowych jest równie ważna co sprawowanie odpowiedniego nadzoru nad urządzeniami i dokładanie wszelkich starań, aby ich dokumentacja prowadzona była w sposób rzetelny. Książka eksploatacji to dla wózków widłowych ważny dokument, który powinien bezwzględnie posiadać każdy wózek jezdniowy w celu dokonywania codziennych wpisów i adnotacji.

Właściciele wózków widłowych odpowiadają nie tylko za zarejestrowanie wózka w Urzędzie Dozoru Technicznego, ale również za nadzorowanie stanu technicznego urządzenia przez cały okres eksploatacji. Skutecznymi środkami nadzoru wózków widłowych są w tym przypadku przeglądy wózków widłowych.

Przeglądy wózków widłowych – przepisy

Przepisy dotyczące przeglądów wózków widłowych określone są w Ustawie o dozorze technicznym z dnia 21 grudnia 2000 roku. Zgodnie z jej założeniami wszystkie wózki widłowe oraz część wózków paletowych (paleciaki elektryczne) podlegają pod nadzór UDT z uwagi na fakt, iż są urządzeniami transportu bliskiego z mechanicznym napędem.

Rodzaje przeglądów wózków widłowych

Przeglądy wózków widłowych zalecane i przeprowadzane przez Urząd Dozoru Technicznego to zaledwie jeden, spośród kilku typów, kontroli zalecanych dla widlaków. Jakie przeglądy można wyróżnić dla wózków jezdniowych?

• codzienne
• konserwatorskie (inaczej określane jako konserwacyjne)
• okresowe
• oraz specjalne.

Każdy z nich wyznaczany jest z innego powodu. Odbywają się również w różnych okresach czasowych. Tym, co je łączy jest wspólny cel i założenie – czyli zachowanie prawidłowego stanu technicznego wózka widłowego.

Jak często robić badania kontrolne i przeglądy wózków widłowych?

Częstotliwość wykonywania przeglądów wózków jezdniowych jest określona na bazie rodzaju badania o jakim mowa. I tak zgodnie z regularnością wykonuje się:

• przeglądy codzienne – wykonywane każdego dnia przed przystąpieniem do obsługi urządzenia. Mają na celu określenie, czy sprzęt jest w pełni sprawny, czy posiada olej i paliwo (w przypadku wózków widłowych spalinowych) lub naładowany akumulator (w przypadku wózków widłowych elektrycznych). Wyniki przeglądu powinny być odnotowane w Książce eksploatacji wózka widłowego. Obowiązek ich przeprowadzania dotyczy operatorów wózków widłowych.
• przeglądy konserwacyjne – ich częstotliwość wykonywania zależna jest od rodzaju urządzenia o jakie chodzi. Mogą one odbywać się co 30 lub 60 dni. Krótszy okres zarezerwowany jest dla wózków jezdniowych wyposażonych w mechaniczny napęd oraz wysięgnik, w których to znajduje się podest lub fotel operatora (np. wózki widłowe czołowe, wózki wysokiego składowania, wózki widłowe terenowe). Co 60 dni z kolei zaleca się przeprowadzanie przeglądów konserwatorskich dla wózków, które co prawda także posiadają mechaniczny napęd, jednak są one prowadzone lub sterowane zdalnie. Wyniki przeglądów zapisuje się w Dzienniku konserwacji wózka widłowego. A badania tego typu przeprowadza konserwator wózków widłowych.
• przeglądy okresowe – stanowią najrzadziej odbywające się spośród wymienionych badań. Mają charakter państwowej kontroli, w trakcie której sprawdza się nie tylko stan techniczny, ale również wszelkie dokumenty wózków jezdniowych. Wykonuje się je raz na rok i przeprowadzane są przez inspektorów Urzędu Dozoru Technicznego.

Co sprawdza się w trakcie codziennego przeglądu wózka widłowego?

Najbardziej podstawowy typ przeglądów, który jednak ma, mimo wszystko, spore znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania wózka jezdniowego podnośnikowego to przegląd codzienny. To właśnie w trakcie codziennej pracy najłatwiej i najszybciej dostrzec można wszelkie ewentualne nieprawidłowości dotyczące jazdy czy obsługi wózka jezdniowego. Dlatego tak ważne jest, aby operatorzy wózków widłowych podchodzili profesjonalnie do sprawdzania stanu technicznego urządzenia.

W trakcie przeglądu codziennego sprawdzeniu poddawane są:

• stan techniczny wózka jezdniowego – to czy nie posiada on żadnych widocznych uszkodzeń (pęknięcia, wgniecenia, zarysowania), które mogłyby powodować usterkę sprzętu i wpływać negatywnie na jego pracę;
• poziom oleju i wody – tylko prawidłowy poziom płynów zapewni poprawne działanie sprzętu;
• kontrolki wózka widłowego – czy żadna z nich nie wskazuje na jakąś awarie czy problem techniczny;
• gotowość urządzenia do pracy.

Z uwagi na fakt, że przegląd nie obejmuje skomplikowanych kwestii technicznych, a głównie podstawową zdolność wózka widłowego do eksploatacji każdy operator z łatwością poradzi sobie z tym zadaniem.

A co w przypadku, gdy operator wózka widłowego zauważy jakieś nieprawidłowości? Koniecznie należy je nie tylko odnotować, ale również zgłosić to do zwierzchnika oraz zakładowego konserwatora wózków widłowych, który zadecyduje o dalszych czynnościach naprawczych.

Przeglądy konserwatorskie wózków widłowych

Drugi typ przeglądów w przypadku wózków widłowych to przeglądy konserwacyjne, inaczej konserwatorskie – ich nazwa wzięła się oczywiście od określenia pracownika, który je wykonuje. Co jednak w przypadku, gdy przedsiębiorstwo nie zatrudnia osobnego pracownika na stanowisko konserwatora? Rozwiązaniem jest skorzystanie z pomocy serwisu wózków widłowych, gdzie wykwalifikowani specjaliści zajmą się kompleksowo sprawdzeniem stanu technicznego urządzenia.

Dodatkowy atut tego rozwiązania stanowi fakt, że każda ewentualna usterka może być błyskawicznie naprawiona, a uszkodzona część wymieniona. Jeśli szukasz firmy, która zajmie się profesjonalnie i kompleksowo flotą wózków widłowych w Twoim przedsiębiorstwie, sprawdź nasz Serwis Wózków Widłowych.

Co warto wiedzieć odnośnie przeglądów okresowych?

Okresowy przegląd wózka widłowego pierwszy raz wykonywany jest dla urządzenia zaraz po jego zakupie, przed rozpoczęciem pracy, tak aby potwierdzić zdolność sprzętu do rejestracji w Urzędzie Dozoru Technicznego. Następne wykonuje się już regularnie w określonych odstępach czasu.
W trakcie przeglądów okresowych komisja składająca się z pracowników UDT sprawdza:

• czy faktyczny stan techniczny urządzenia pokrywa się z tym, co znajduje się w jego dokumentacji;
• dokumenty takie jak: Ksiażka eksploatacji i Dziennik konserwacji prowadzone i uzupełniane są regularnie;
• protokoły pomiarów elektrycznych;
• informacje o wymianie części a także stan poszczególnych elementów wymiennych i niewymiennych;
• poprawność działania układu hydraulicznego;
• a także kwestie dotyczące sygnalizacji świetlnej i dźwiękowej pojazdu.

Przegląd specjalny wózka widłowego

Ten typ przeglądu różni się od pozostałych, gdyż częstotliwość jego wykonywania nie jest z góry narzucona przez konkretne okresy czasowe. Przegląd specjalny wykonywany jest, gdy przekroczony zostaje resurs wózka widłowego i konieczne jest sprawdzenie stanu technicznego urządzenia, w celu wyliczenia nowego resursu.

Co sprawdza się podczas przeglądu specjalnego?

Przegląd specjalny ma za zadanie kompleksowe zbadanie stanu technicznego wszystkich elementów, części oraz układów wózka widłowego. Zakres badania obejmuje:

• konstrukcję nośną,
• układ hydrauliczny,
• układ pneumatyczny,
• działanie napędu,
• a także systemów bezpieczeństwa.

Więcej o tym, na czym dokładnie polega przegląd specjalny wózka widłowego dowiesz się tutaj.

Badania powypadkowe i poawaryjne widlaków

Istnieje jeszcze jeden rodzaj przeglądów wykonywanych przez konserwatora wózków widłowych. Są to badania powypadkowe i poawaryjne. Przeprowadza się je już po usunięciu usterki czy wymianie części, które uległy awarii. Celem przeglądu jest ocena, czy wózek widłowy jest już w pełni sprawny, naprawiony i może wrócić do pracy.

Tylko pozytywny wynik tego typu przeglądu umożliwi ponowne dopuszczenie go do eksploatacji przez Urząd Dozoru Technicznego.

Przeglądy wózków widłowych – podsumowanie

Codzienne, specjalne, poawaryjne, konserwatorskie czy okresowe przeglądy wózków widłowych – choć teoretycznie może wydawać się to skomplikowane, to na każde badanie jest odpowiedni czas oraz pora. Ilość różnego typu przeglądów urządzeń ma na celu zapewnienie 100% sprawności urządzeń przez cały ich okres eksploatacyjny.

Opony wózków widłowych mają swoją konkretną żywotność, podobnie jak w przypadku opon samochodowych czy rowerowych. Wpływa na nią wiele czynników takich jak rodzaj opon czy też charakterystyka pracy wykonywanej przez wózki widłowe. Znacznie szybciej będzie dochodziło do zużycie opon w wózkach widłowych, które są silnie eksploatowane i pracują po wiele godzin. Bardzo ważne jest, aby regularnie kontrolować stan opon i w odpowiednim czasie wymienić je na nowe. Zapewni to komfort pracy operatora, ale w szczególności jest to istotne pod względem bezpieczeństwa. Zastanawiasz się jakie są kryteria zużycie opon w wózkach widłowych, jakie rodzaje opon wyróżniamy i kiedy należy wymienić opony? Odpowiadamy!

Opony do wózków widłowych – rodzaje

Wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje opon w wózkach widłowych:

• Opony pneumatyczne, które dzielimy na radialne i diagonalne.
• Opony elastyczne, które dzielimy na dwuwarstwowe i trójwarstwowe.

Sprawdź jak wybrać odpowiednie opony do wózków widłowych!

Opony pneumatyczne

To inaczej opony dętkowe, które są wypełnione powietrzem, a budową nawiązują do typowych opon samochodowych. W przypadku opon pneumatycznych, cechą która je wyróżnia jest dobra amortyzacja i niska cena, są one jednak podatne na przebicie.

• Opony pneumatyczne diagonalne są najmniej odporne i wytrzymałe spośród wszystkich rodzajów. Zbudowane są z dętki i ochraniacza. Mają dobrą amortyzację, ale są bardzo podatne na uszkodzenia. Ze względu na szybkie nagrzewanie się, powinny być one wykorzystywane w urządzeniach, które są mało eksploatowane, nie sprawdzą się w zmianowym trybie pracy. Mają one pewne braki techniczne, ale ich zaletą jest niska cena.
• Opony pneumatyczne radialne są dobrym rozwiązaniem dla firm, w których wózki widłowe są intensywnie wykorzystywane każdego dnia. Zbudowane są z dętki, ochraniacza oraz dodatkowo zawierają kołnierz uszczelniający, który w dużym stopniu poprawia ich jakość. Charakteryzują się one znacznie dłuższą żywotnością niż opony diagonalne, są one również droższe. Mogą być one wykorzystywane również w miejscach o podwyższonym ryzyku powstania wybuchu, przykładowo w przemyśle chemicznym.

Opony elastyczne

Czasem określane są jako opony pełne, zbudowane są z warstw gumy i nie posiadają dętki. Po dłuższym czasie również ulegają zniszczeniu i zużyciu, ale są odporne na przebicia. Ich amortyzacja różni się w zależności od typu.

• Opony elastyczne dwuwarstwowe posiadają dwie warstwy amortyzujące, dzięki czemu są odporne na przebicia, jednak ich żywotność jest krótka. Ze względu na niską odporność na zmiany temperatur, są one wykorzystywane głównie w urządzeniach magazynowych, które są używane wewnątrz budynków. Sprawdzą się w pojazdach, które wykonują pracę sporadycznie, na równym i płaskim terenie. Ich zaletą jest niewątpliwie atrakcyjna cena.
• Opony superelastyczne trójwarstwowe to najlepszej jakości opony jakie są dostępne na rynku. Są przystosowane do pracy w różnych warunkach, dzięki temu, że posiadają aż trzy warstwy amortyzujące. W przypadku opon superelastycznych, ważną cechą jest odporność na zmiany temperatur i zdolność przemieszczania się po nierównych nawierzchniach. Są to opony o najdłuższej żywotności oraz najwyższej cenie spośród wszystkich rodzajów.

Dlaczego należy wymieniać opony w wózku widłowym?

Podczas przeprowadzanych badań i inspekcji Urzędu Dozoru Technicznego, sprawdzany jest również stan ogumienia wózka widłowego. Dlatego należy zadbać, aby opony były regularnie wymieniane, co zapewni bezpieczeństwo podczas użytkowania pojazdu. Jeśli ogumienie jest niesprawne, stwarza to znaczne zagrożenie dla operatora wózka widłowego oraz otoczenia.

Obowiązkiem właściciela wózka widłowego jest zarejestrowanie go w UDT i złożenie wniosku o przeprowadzenie badania UDT. Jest to niezbędne, aby użytkowanie wózków widłowych był zgodne z prawem i bezpieczne.

Opony do wózków widłowych – jak ocenić, kiedy należy je wymienić?

Stopień zużycia opon w wózkach widłowych możemy określić dzięki specjalnym znacznikom, które znajdują się na ogumieniu. Określają one linię maksymalnego zużycia opony. W przypadku wszelkiego rodzaju wózków widłowych, należy pamiętać, że podlegają one dozorowi technicznemu. Ponadto, w Polsce obowiązują specjalne wytyczne, w kwestii eksploatacji opon w różnego rodzaju pojazdach. Żaden pojazd nie może być użytkowany jeśli jego wskaźnik zużycia opon jest na poziomie granicznym.

Oznaki zużycia opon w wózkach widłowych

Możemy wyróżnić kilka podstawowych oznak, że opony w naszym wózku widłowym są zużyte i wymagają wymiany.

Zmniejszenie się grubości opon w wózku widłowym

Zmniejszenie grubości opon to jeden z pierwszych znaków, że nadają się one do wymiany. W przypadku niektórych opon, w ocenie stopnia zużycia opon pomoże nam tzw. linia bezpieczeństwa, która jest wskaźnikiem wyznaczającym graniczne zużycie opon. Najczęściej występuje ona w postaci paska, w momencie gdy bieżnik będzie zużyty do tego znacznika, opona wymaga wymiany.

TWI – wskaźnik zużycia opon pneumatycznych

W oponach pneumatycznych oznaki zużycia są bardzo dobrze widoczne. Opony te są wyposażone w specjalne wskaźniki zużycia, czyli wysokie zgrubienia w szczelinach bieżnika. Obszary te umieszcza się najczęściej na ściance opony i oznacza się je za pomocą liter TWI (Tread Wear Index) lub wypukłego trójkąta.

Wpływ ciśnienia w oponach pneumatycznych na ich zużycie

Prawidłowe zużycie opon pneumatycznych występuje wtedy, gdy ogumienie jest zużywane równomiernie. Nie występują wtedy żadne odstępstwa od bieżnika. Mocno zużyty środek bieżnika świadczy o tym, że wózek porusza się na oponach ze zbyt wysokim ciśnieniem. Natomiast okrągłe zużycie opony, które charakteryzuje się wyższą wysokością bieżnika na środku koła, świadczy o zbyt niskim ciśnieniu.

W jakich innych przypadkach koniecznie należy wymienić opony?

Sytuacje, w których niezwłocznie należy wymienić oponę to przykładowo:

• uszkodzenie boków opony pneumatycznej,
• odklejenie lub rozwarstwienie bieżnika od pozostałych części opony,
• wystąpienie wybrzuszenia w oponie dętkowej,
• wystawanie z opony drutów lub kawałków płótna.

Kryteria zużycia opon w wózkach widłowych – podsumowanie

W przypadku opon do wózków widłowych ważne jest, aby pamiętać o wszystkich oznakach zużycia opon i w odpowiedniej chwili poddać je wymianie. Jest to obowiązek każdego właściciela wózka widłowego. Jeśli zauważymy, że opony w wózku widłowym są zniszczone i zużyte, skontaktujmy się z profesjonalnym serwisem wózków widłowych, który zapewni nam szybką i sprawną wymianę opon. Sprawne elementy w naszych wózkach widłowych to gwarancja komfortowej i efektywnej pracy, a co najważniejsze zapewnia też bezpieczeństwo operatora urządzenia oraz całego otoczenia. Jeśli zadbamy o regularne przeglądy i serwisowanie naszych urządzeń będą one służyły naszej firmie przez wiele lat.

Zdarzają się niechlubne przypadki, kiedy to pracownicy mimo wygaśnięcia uprawnień, bądź też w przypadku ich braku decydują się na jazdę wózkiem widłowym. W poniższym artykule odpowiemy, jakie mogą być konsekwencje tego typu działań i dlaczego przedsiębiorcy nie powinni dopuszczać do tego typu sytuacji.

Prawo jazdy kategorii B a uprawnienia na wózki widłowe

W sieci bardzo często pada pytanie – czy prawo jazdy kategorii B upoważnia do kierowania wózkami widłowymi? Odpowiedzi bywają często mylące, wskazując na dopuszczenie tego typu możliwości. Nie jest to prawdą. Prawo jazdy (bez względu na posiadają kategorię) nie upoważnia kierowcy do obsługi wózka widłowego.

Uprawnienia na wózki widłowe uzyskiwane po zaliczeniu egzaminu państwowego przed komisją Urzędu Dozoru Technicznego znacząco różnią się od prawa jazdy. Tak samo inna jest obsługa obydwu urządzeń (wózki widłowe wyposażone są mechanizm unoszenia, którego przecież nie posiadają samochody).

Do jazdy wózkiem widłowym konieczne jest uzyskanie uprawnień UDT, o których więcej możecie przeczytać w naszym tekście “Uprawnienia na wózki widłowe – aktualne informacje“.

Kiedy uprawnienia nie są wymagane?

Jedyną sytuacją w pracach magazynowych oraz transportowych, gdy posiadanie uprawnień UDT nie jest konieczne jest operowanie i obsługa wózków paletowych ręcznych – czyli takich, które nie zostały wyposażone w napęd. W ich przypadku wystarczy jeśli pracownik przejdzie krótkie szkolenie w miejscu pracy.

Wózki ręczne są łatwe w obsłudze, ich wysokość unoszenia pozwala zazwyczaj jedynie na delikatne uniesienie palety na czas transportu (na około 20-30cm). Wystarczy znajomość podstawowych zasad BHP, zdrowy rozsądek i po przejściu wewnętrznego przeszkolenia można już przystąpić do obsługi ładunków.

Z kolei oficjalne, państwowe uprawnienia na wózki widłowe konieczne są do obsługi każdego typu wózka podnośnikowego z mechanicznym napędem. Uprawnień wymagają zatem:

• wózki paletowe elektryczne
• wózki widłowe elektryczne
• wózki widłowe spalinowe
• wózki terenowe
• wózki widłowe wysokiego składowania.

Konsekwencje braku uprawnień UDT

Co grozi w przypadku jeśli osoba wyznaczona do pracy na wózku jezdniowym z napędem mechanicznym nie będzie posiadała uprawnień? W trakcie pracy może zdarzyć się sytuacja, gdy przedsiębiorstwo spotka inspekcja bądź też w trakcie przeglądu wózków widłowych okaże się, że jako operator jest wpisana osoba, która oficjalnie nie posiada uprawnień UDT.

Dla firmy

Osoba zatrudniająca pracownika na stanowisko operatora wózka widłowego powinna upewnić się, iż kandydat jest posiadaczem ważnego, aktualnego imiennego zezwolenia, by jeździć wózkiem widłowym, wydanego przez Urząd Dozoru Technicznego. Tego typu uprawnienia wydawane są terminowo (okres ich ważności zależy od typu pojazdu podnośnikowego) i obowiązują na terenie całego kraju.

W zakładzie pracy powinno na bieżąco kontrolować się zarówno kwestie dopuszczenia pojazdu do użytkowania, jak i to, czy operatorzy posiadają ważne uprawnienia. Jeśli nie, należy poprosić ich o przedłużenie zezwoleń, bądź też wyrobienie nowych.

Jakie mogą być konsekwencje dla firm, które do obsługi wózków jezdniowych podnośnikowych zatrudniają osoby bez koniecznych uprawnień? Przede wszystkim właściciel takiego przedsiębiorstwa będzie musiał liczyć się z karą finansową. Jednak konsekwencje nie ominą także pracownika, który w tym przypadku nie jest także bez winy.

Dla pracownika

Brak uprawnień UDT w trakcie prowadzenia pojazdu jezdniowego podnośnikowego to sytuacja, w której odpowiedzialni są zarówno pracodawca, jak i wskazany jako kierowca pracownik.
Nawet w sytuacji, jeśli posiada on doświadczenie lub w przeszłości już prowadził wózek widłowy, nie oznacza to, iż może bez aktualnych zezwoleń obsługiwać tego typu urządzenie.

Tak samo jak w przypadku pracodawcy, także i na pracownika może zostać nałożona kara finansowa. Jednak to nie wszystko. W znacznie gorszym przypadku znajdzie się pracownik, który podczas obsługi wózka widłowego będzie sprawcą lub uczestnikiem wypadku z udziałem pojazdu.

Brak uprawnień na wózki widłowe a odpowiedzialność karna

Czy pracownika, który obsługuje wózek widłowy bez uprawnień może czekać Sąd i kara pozbawienia wolności? Taka możliwość także istnieje! Jeśli podczas jazdy wózkiem widłowym nieposiadający uprawnień operator spowoduje wypadek, na skutek którego ucierpią inne osoby, będzie on musiał liczyć się z poważnymi konsekwencjami. W takim przypadku wszczęte zostanie postępowanie karne a nieupoważniony operator wózka widłowego zostanie pociągnięty do odpowiedzialności karnej.

Podsumowanie

Jazda wózkiem widłowym to wymagające i odpowiedzialne zajęcie. Obsługa wózków widłowych wymaga posiadania przez operatorów uprawnień UDT, które wydawane są na określony czas i obowiązują na terenie całej Polski. Po ich wygaśnięciu konieczne jest ponowne zaliczenie egzaminu na wózki widłowe. Wszystko to aby zachować maksimum bezpieczeństwa w trakcie obsługi ładunków przy pomocy wózków widłowych z mechanicznym napędem.

Jednym z podstawowych i najważniejszych obowiązków właściciela wózków widłowych jest zarejestrowanie pojazdów w lokalnym Urzędzie Dozoru Technicznego. Aby to wykonać należy zgromadzić komplety dokumentacji urządzenia i złożyć wniosek o przeprowadzenie badania. Więcej o nim przeczytasz poniżej.

Kiedy należy złożyć wniosek o badanie UDT?

Istnieje kilka przypadków, w których właściciel wózków widłowych zobowiązany jest do zapewnienia urządzeniom profesjonalnego badania technicznego wykonanego przez Urząd Dozoru Technicznego. Należą do nich między innymi:

• rejestracja urządzenia po raz pierwszy w Urzędzie Dozoru Technicznego (jeszcze przed pierwszym uruchomieniem urządzenia),
• rejestracja wózka widłowego po raz kolejny (używanego sprzętu) w UDT,
• badanie eksploatacyjne po naprawie lub modernizacji urządzenia.

Badanie tego typu ma na celu ocenić stan urządzenia, prawidłowość dokumentów. Pracownik oddziału sprawdzi każde z powyższych, tak, aby finalnie pojazd mógł uzyskać zezwolenie na eksploatację.

Jakie urządzenia podlegają UDT?

Kontroli i przeglądom UDT podlegają wszystkie urządzenia transportu bliskiego, które podlegają dozorowi technicznemu. Są to między innymi:

• podesty ruchome i platformy robocze,
• czołowe wózki widłowe spalinowe i elektryczne,
• wózki widłowe terenowe,
• wózki widłowe wysokiego składowania,
• oraz inne wózki jezdniowe podnośnikowe z napędem mechanicznym.

Dozorowi Technicznemu podlegają również urządzenia takie jak: suwnice, żurawie czy dźwigi, a nawet kotły parowe.

Kto składa wniosek o przeprowadzenie badania?

Do złożenia wniosku o badanie urządzenia transportu bliskiego przez UDT zobowiązany jest jego właściciel, nawet jeżeli nie zajmuje się on na co dzień obsługą wózka i nie posiada uprawnień na wózki widłowe.

Wniosek można złożyć osobiście w formie papierowej, listownie lub w formie elektronicznej (poprzez stronę: www.eudt.gov.pl). Powinien on być dostarczony do najbliższego oddziału lub biura UDT w okolicy. Każdorazowo termin oraz miejsce badania urządzenia ustalane są z osobą zgłaszającą pojazd.

Co powinien zawierać wniosek o badanie UDT?

Aby wniosek o przeprowadzenie badania złożony w Urzędzie Dozoru Technicznego był kompletny konieczne jest dołączenie do niego dwóch kompletów dokumentacji wózka w języku polskim. Co składa się na tego typu dokumentację:

• prawidłowo wypełniony formularz z danymi urządzenia,
• DTR-ka (oryginał plus kopia),
• wykaz pojazdów (w przypadku większej ilości urządzeń, które mają zostać poddane badaniu).

Jakie dane zawiera formularz?

• nazwa, NIP oraz adres siedziby podmiotu, na którą będzie wydana decyzja,
• dane kontaktowe,
• informacje dotyczące zgłaszanych urządzeń: typ urządzeni, markę, numer fabryczny, rok budowy, udźwig i numer ewidencyjny UDT,
• miejsce przeprowadzenia badania,
• a także ewentualne pełnomocnictwo.

Ile kosztuje badanie UDT?

Właściciel wózka widłowego musi przygotować się na wydatki związane z opłatą za przeprowadzenie badania urządzenia przez Urząd Dozoru Technicznego. Od 9. lutego 2021 kwota za sprawdzenie kwalifikacji wymaganych przez UDT wynosi 193,78 zł.
Wysokość oraz obowiązek opłaty ustalone są na podstawie art. 23 ust. 4.

Podsumowanie

Po zakupie nowego wózka widłowego, w celu zarejestrowania go musisz najpierw wystąpić o przeprowadzenie badania UTD. W tym celu w lokalnym, najbliższym Urzędzie Dozoru Technicznego należy złożyć wniosek o przeprowadzenie badania. Do wniosku należy dołączyć komplet dokumentów. Przykładowy wniosek do pobrania znaleźć można online.

Drogi transportowe w magazynie to bardzo istotna kwestia, o którą warto zadbać jeszcze na etapie planowania przestrzeni magazynowej. Jak ustalić ich prawidłową szerokość i jakie wymogi powinny spełniać, tak aby były przejezdne i bezpieczne? Dowiedz się już teraz!

Przepisy dotyczące dróg transportowych

Na początek warto wiedzieć na jakiej podstawie należy zabrać się do wytyczania dróg transportowych w magazynie. Wszystkie kwestie z nimi związane znaleźć można w odpowiednich przepisach prawnych.

Kwestia wytyczania dróg transportowych przedstawiona jest m.in. w:

• Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki socjalnej z 26.09.1997 w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy;
• Prawie o ruchu drogowym z 20.06.1997;
• Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 12.04.2002 w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie;
• Obwieszczeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 28.08.2003r.

Ponadto istotne jest, aby wszystkie trakty komunikacyjne były zgodne z Polskimi Normami, według których drogi transportowe w magazynie muszą być dostosowane do:

• przewidywanej liczby potencjalnych użytkowników,
• urządzeń mechanicznych, które będą wykorzystywane do transportu,
• gabarytów palet oraz transportowanych ładunków.

Użytkownicy dróg transportowych w magazynie

Z uwagi na ogólne bezpieczeństwo w magazynach, oczywiście nie każdy może mieć do nich dostęp. Wszyscy piesi pracownicy oraz operatorzy wózków widłowych, czy osoby zajmujące się kwestiami technicznymi muszą przestrzegać szeregu zasad, tak aby wspólnie dbać o sprawną i bezpieczną pracę.

Drogi transportowe ze względu na użytkowników dzielą się na trzy podstawowe typy:

• przeznaczone wyłącznie do ruchu pieszego,
• wykorzystywane przez pieszych oraz wózki jezdniowe,
• takie, po których poruszają się jedynie wózki.

Jedynie od przedsiębiorstwa i pierwotnych założeń zależy, jaki sposób użytkowania dróg transportowych będzie obowiązywał w magazynie.

Drogi transportowe w magazynie – główne wytyczne

Podczas projektowania dróg transportowych w magazynie należy bezwzględnie pamiętać o kilku podstawowych zasadach. Z uwagi na transport wewnętrzny, który odbywa się za pomocą wózków widłowych jezdniowych, drogi transportowe powinny być maksymalnie przystosowane do jazdy takimi pojazdami. Co oznacza to w praktyce? Pod uwagę powinna być brana nie tylko odpowiednia szerokość dróg transportowych, ale także:

• właściwa, utwardzona i równa nawierzchnia,
• widoczne oznakowanie dróg transportowych,
• wskazanie dróg ewakuacyjnych,
• zastosowanie bezpiecznych rozwiązań umożliwiających przekroczenie dróg transportowych lub płynne włączenie się do ruchu,
• wykorzystanie dobrego oświetlenia w celu zapewnienia dobrej widoczności.

Jak określić szerokość dróg transportowych?

To, jak szerokie będą drogi transportowe w magazynie zależy od przewidywanej szerokości transportowanych ładunków (w przypadku jeśli wystają poza obrys wózka widłowego), a także przewożących je urządzeń. Ważne jest także – czy sytuacja dotyczy ruchu jednokierunkowego czy dwukierunkowego.

Dla określenia szerokości dróg przyjmuje się dwa istotne parametry:

• szerokość przewożonego ładunku (lub szerokość pojazdu z załadowanym ładunkiem) – określana jako – a
• szerokość drogi transportowej – opisywana jako b

Poniżej zaprezentujemy zalecaną szerokość drogi transportowej w zależności od typu transportu.

1. Drogi dla wózków widłowych

Jeśli chodzi o drogi, na których odbywa się wyłącznie ruch wózków widłowych elektrycznych czy wózków wysokiego składowania szerokość drogi określa się jako:
b= a+ 60 cm – w ruchu jednokierunkowym
b= 2a+ 90cm – w ruchu dwukierunkowym

2. Drogi w ruchu mieszanym

Gdy po drogach transportowych poruszają się zarówno pojazdy, jak i pracownicy konieczne jest zapewnienie nieco większej przestrzeni. W tym przypadku wytycza się szerokość dróg jako:
b= a+ 100cm – w ruchu jednokierunkowym
b= 2a+ 200cm – w ruchu dwukierunkowym

3. Ruch pieszych pracowników

Istnieje jeszcze trzeci rodzaj transportu, o którym już wspominaliśmy, obejmujący wyłącznie ruch pieszych. Wtedy szerokość na drogach transportowych powinna wynieść:
b= a+ 30 cm – w ruchu jednokierunkowym
b= 2a + 60 – w ruchu dwukierunkowym

Przestrzeganie wskazanych wytycznych jest bardzo istotne. Osoba odpowiadająca za rozplanowanie dróg transportowych powinna doskonale orientować się w prawie dotyczącym ogólnych przepisów bezpieczeństwa oraz kwestii, jak powinny wyglądać minimalne szerokości dróg transportowych.

Podsumowanie

Wyznaczenie prawidłowej szerokości dróg transportowych jest bardzo istotne, by zapewnić maksimum komfortu oraz bezpieczeństwa w przestrzeni magazynowej podczas składowania, transportu czy kompletacji zamówień. Bez względu na to, czy chodzi o ciągi komunikacyjne jednokierunkowe czy dwukierunkowe należy brać pod uwagę wielkość przemieszczanych ładunków, które transportowane są przez wózki widłowe, a także gabaryty samych pojazdów.

Odpowiednie zabezpieczenie towaru jest bardzo istotne. Zarówno na etapie transportu, jak i składowania. Optymalne wykorzystanie przestrzeni jest równie ważne nie tylko w przypadku zagospodarowania powierzchni magazynowej, ale także rozmieszczenia ładunków na palecie. Biorąc pod uwagę zarówno bezpieczeństwo jak i optymalizację zaprezentujemy w poniższym tekście popularne rodzaje opakowań oraz ich sposoby rozmieszczenia na paletach.

W poprzednich artykułach na naszym blogu przedstawiliśmy już:

• charakterystykę palety – razem z opisem najbardziej popularnych typów palet wraz z ich wymiarami;
• optymalne rozmieszczenie palet na naczepie.

Dziś zgłębimy temat właściwej organizacji jeszcze bardziej sięgając po temat dotyczący opakowań transportowych.

Opakowania transportowe – rodzaje

Wyróżnia się kilka podstawowych typów opakowań transportowych, które różnią się od siebie wytrzymałością, funkcją, gabarytami oraz ogólnym zastosowaniem. Opakowania transportowe każdorazowo muszą być dobierane do charakteru ładunku, a także właściwie zabezpieczane. Istnieje wiele możliwości wyznaczenia rodzajów opakowań według różnych kategorii.

Zasięg obrotu

Kategoria zasięgu obrotu dzieli rodzaje opakowań na:

• krajowe,
• i eksportowe.

W zależności od tego dokąd mają trafić produkty.

Rozliczenie w obrocie

W tym przypadku można mówić o dwóch typach opakowań:

• zwrotnych,
• lub sprzedawanych (bezzwrotnych).

Trwałość

Trwałość opakowań transportowych to nie tylko ich zabezpieczenie przed uszkodzeniami mechanicznymi, ale również możliwość ich wielokrotnego wykorzystania. W tej kategorii wyróżnia się:

• opakowania jednorazowe,
• opakowania wielokrotnego użytku.

A także opakowania nadające się do recyklingu.

Materiały opakowaniowe

Opakowania podzielić można także pod względem materiałów z jakich zostały wykonane. Może to być np.:

• drewno (skrzynie/ skrzyniopalety)
• metal (puszki/ butle)
• papier lub tektura (pudła/torby/kartony/bębny)
• opakowania szklane (butelki/słoiki)
• tworzywa sztuczne (tacki/ pudełka)

Oczywiście, w przypadku transportu czy składowania ładunków w magazynach rzadko wybierane są opakowania jednostkowe. Opakowania transportowe zbiorcze dla produktów dobiera producent, jednak o sposób ich rozlokowania na palecie muszą dbać już magazynierzy.

Jak rozłożyć opakowania na palecie?

Logistyka magazynowa oraz transport ładunków to łańcuch zależności. Rodzaje opakowań muszą być dobrane do charakteru produktów. Opakowanie zbiorcze musi pasować do opakowań jednostkowych. A do tego wszystkiego – na czas transportu należy dobrać odpowiedni typ palet oraz właściwie rozmieścić na nich towar.

Aby optymalnie rozłożyć opakowania transportowe na palecie należy uwzględnić kilka bardzo istotnych kwestii, takich jak:

• ładowność palety – łączna masa umieszczonych na niej towarów nie może przekraczać dopuszczalnego obciążenia palety;
• rozkład ciężaru – istotne jest również to, aby towary na palecie zostały umieszczone w taki sposób, aby nie zachwiać jej środka ciężkości;
• obrys palety – bardzo ważne jest także, aby opakowania nie wystawały poza obrys palety, w przeciwnym wypadku mogą upaść lub ulec uszkodzeniu podczas transportu;
• odpowiednie zabezpieczenie towaru – podczas przewożenia na palecie kilkunastu czy kilkudziesięciu opakowań jednostkowych bardzo istotne jest ich właściwe zabezpieczenie przed upadkiem/zsunięciem się itd. W tym celu wystarczy użycie folii.

Ładunki na palecie mogą być układane jedne na drugich w stos lub przeplatane między sobą.

Dlaczego rozkład opakowań transportowych na palecie ma tak duże znaczenie? W trakcie transportu ładunek poddawany jest dużym przeciążeniom. Mogą one wpłynąć bezpośrednio na jego równowagę czy nawet stateczność wózka widłowego. Nieprawidłowe rozmieszczenie ładunków – np. zachwianie środka ciężkości, umieszczenie cięższych ładunków na lżejszych lub wystawanie opakowań poza obrys palety może doprowadzić do zniszczenia transportowanych ładunków.

Transport

Jak wspomnieliśmy, odpowiednie zabezpieczenie ładunku na czas transportu jest bardzo istotne. Równie ważne jest dopasowanie środka transportu do typu przewożonych ładunków i ich docelowego miejsca składowania.

W przypadku transportu poziomego lekkich ładunków wystarczające będzie wykorzystanie wózków paletowych elektrycznych. Do cięższych ładunków oraz kilkumetrowych regałów sprawdzą się wózki widłowe elektryczne, a ze składowaniem wysokim najlepiej poradzą sobie wózki boczne.

Jeśli chodzi o transport ładunków między magazynami (lub po prostu na zewnątrz budynków) warto skorzystać z wózków widłowych spalinowych oraz wózków terenowych.

Podsumowanie

Opakowania transportowe mają chronić towary przed działaniem czynników zewnętrznych oraz odpowiednio zabezpieczać ładunki na czas transportu i magazynowania. Na rynku dostępne są różne rodzaje opakowań, począwszy od tych jednostkowych po opakowania zbiorcze. Należy zwracać szczególną uwagę na odpowiednie rozmieszczenie opakowań na palecie a także ich bezpieczny przewóz i składowanie.

Palety to proste konstrukcje stworzone z myślą o ułatwieniu transportu ładunków. Dotyczy to zarówno prac magazynowych, gdy palety przewożone są przez wózki widłowe; jak i transportu na większą skalę – między magazynami czy też pomiędzy magazynem a sklepem lub hurtownią. Właśnie dlatego ważne jest odpowiednie rozmieszczenie palet na naczepie czy w kontenerze – tak aby wydajnie (a zarazem bezpiecznie) wykorzystać przestrzeń ładunkową.

W poprzednim artykule: “Palety – wymiary, waga, najważniejsze informacje” omówiliśmy to, jak skonstruowane są palety, jakie wymiary mogą posiadać oraz z jakich tworzyw mogą być zbudowane. Tym razem nieco bliżej przyjrzymy się kwestii planowania załadunku palet.

Rozmieszczanie ładunku – najważniejsze zasady

Podczas transportu ładunków bardzo istotne jest przemyślane wykorzystanie przestrzeni ładunkowej. Poniżej znajdziecie kilka zasad, o których należy pamiętać, by transport palet przebiegał bezpiecznie:
1. Wszystkie palety przeznaczone do załadunku powinny mieć takie same wymiary (nie jest warunek konieczny podczas transportu, ale ustandaryzowane pozwala na dokładniejsze zaplanowanie powierzchni ładunkowej). Zazwyczaj są to europalety lub palety przemysłowe.
2. Ładunki umieszczone na paletach nie powinny wystawać poza obrys palety. Ponadto konieczne jest ich odpowiednie zabezpieczenie (taśmami ściągającymi lub pasami) tak, aby podczas jazdy nie uległy przemieszczeniu.
3. Łączna waga pojazdu oraz załadowanych na niego palet nie może przekroczyć dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu.
4. Osie powinny być obciążone równomiernie (oczywiście również zgodnie z ich maksymalnym dopuszczalnym obciążeniem).
5. Zarówno rozładunek jak i załadunek naczep powinien odbywać się z wykorzystaniem odpowiednich, przeznaczonych do tego środków transportu bliskiego (wózków widłowych elektrycznych, wózków paletowych elektrycznych czy wózków widłowych spalinowych).

Oczywiście nie sposób odnotować wszystkich możliwych konfiguracji palet dla każdego rodzaju pojazdu. Jednak istnieje kilka uniwersalnych – takich jak standardowa naczepa czy kontener, dla których optymalny rozkład ładunku został już ustalony.

Standardowa naczepa

W branży przewozowej mówi się czasem o “naczepie uniwersalnej” czy też “standardowej”. Co cechuje tego typu konstrukcję?

Naczepa uniwersalna to specyficzny rodzaj przyczepy, która nie posiada przedniej osi. Tego typu konstrukcje zajmują się głównie transportem towarów na paletach lub w popularnych workach określanych jako “BigBag”. Bywa ona także określana mianem “kurtynowej” lub “firanki” ze względu na charakterystyczną budowę, która umożliwia szybki rozładunek zarówno z boku, jak i z tyłu naczepy.

Wymiary

Standardowa naczepa mierzy zazwyczaj 13,6 metra, jest szeroka na 2,45; natomiast jej wysokość wynosi od 2,7 do 3,85 metra. Przy tych parametrach ładowność naczepy to około 24 tony.

Standardowy kontener

Palety mogą być ładowane nie tylko na naczepy, ale w przypadku dalszej wysyłki (drogą morską) – także do kontenerów. Konteneryzacja jest (obok paletyzacji) jedną z podstawowych metod grupowania towarów. Ładunki w kontenerach także powinny być odpowiednio zabezpieczone, aby nie uległy zsunięciu z palety przemysłowej czy przewróceniu.

W zależności od producenta wymiary kontenerów mogą się nieznacznie różnić między sobą (maksymalnie o kilka centymetrów).

Wymiary

Kontenery morskie posiadają 2 standardowe rozmiary o długości:

• 6 metrów
• i 12 metrów.

Typowa wysokość kontenera to 2,59 m i 2,9 m dla kontenerów podwyższanych. Choć oczywiście można spotkać także kontenery o innych wymiarach czy konstrukcji (np. ze składanymi bocznymi ścianami).

Rozmieszczenie ładunku

Prawidłowe zaplanowanie załadunku pozwala:

• uzyskać jak najwyższy współczynnik wykorzystania powierzchni ładunkowej,
• znacząco skrócić czas przeznaczony na załadowanie i rozładowanie palet,
• wprowadzić w życie bezpieczny sposób rozmieszczania ładunku na naczepie czy w kontenerze, który sprawdzi się podczas każdego przewozu,
• ograniczyć do minimum straty finansowe wynikające z uszkodzenia ładunku w trakcie transportu.

Tir

Ile palet wchodzi na naczepę tira? W zależności od wybranego sposobu rozkładu ładunku na naczepie można umieścić 33 lub 34 europalety. Bardziej bezpieczne i dające pewność zamknięcia naczepy jest układ przy 33 paletach umieszczonych w trzech rzędach po 11 sztuk.

Kontener

To, ile palet zmieści się w kontenerze zależy bezpośrednio od dwóch czynników:

• wielkości kontenera,
• rozmiaru wykorzystywanej palety.

Standardowo w kontenerze 6-metrowym mieści się od 10 palet przemysłowych do 11 europalet (w jednej warstwie). Z kolei kontener 12-metrowy może pomieścić od 21 palet przemysłowych do 25 europalet (tak jak poprzednio – w jednej warstwie).

Symulatory

By planowanie załadunku przebiegało jeszcze sprawniej na rynek zostały wprowadzone specjalne aplikacje, w których przeprowadzić można symulację rozmieszczenia palet na powierzchni ładunkowej. Umożliwia to w jeszcze lepszy sposób rozłożenie zarówno ciężaru ładunków, jak i palet (nawet tych o różnych wymiarach), co ma pozytywny wpływ na osiągnięcie lepszego współczynnika wykorzystania przestrzeni ładunkowej.

Podsumowanie

Maksymalne zagospodarowanie przestrzeni ładunkowej wpływa na opłacalność transportu. Im wyższy współczynnik wykorzystania dostępnej powierzchni, tym bardziej optymalne rozmieszczenie ładunku. O ile oczywiście przestrzeń ta zagospodarowana jest w bezpieczny, zgodny z normami sposób, który nie będzie wpływał negatywnie na towary umieszczone na paletach.