W magazynach, gdzie na co dzień odbywa się ruch maszyn i ładunki obsługiwane są przez zaawansowane urządzenia transportu bliskiego bardzo ważne jest przestrzeganie zasad BHP. Tego typu wytyczne wynikają również bezpośrednio z przepisów prawa w Polsce i przedsiębiorcy (właściciele magazynów oraz wózków widłowych) muszą ich bezwzględnie przestrzegać. Zobacz więcej na temat BHP w pracy.
BHP – definicja
Z pojęciem “BHP” zetknął się w dorosłym życiu chyba każdy człowiek – zarówno osoba rozpoczynająca pracę, jak i właściciel magazynu/ przedsiębiorstwa. Rozwinięcie skrótu czyli “Bezpieczeństwo i Higiena Pracy” to według definicji – zbiór norm i zasad prawnych, organizacyjnych a także technicznych, których celem jest stworzenie oraz zapewnienie pracownikowi odpowiednich, bezpiecznych warunków pracy.
Zasady BHP w magazynie dotyczą:
- obowiązków pracodawcy w sprawie organizacji miejsca pracy, a także przygotowania maszyn, urządzeń transportu bliskiego i innych urządzeń;
- obowiązków pracownika w trakcie wykonywania obowiązków.
Pracodawca ma również obowiązek zapewnienia pracownikom przeszkolenia w zakresie podstawowych zasad obowiązujących w danym miejscu zakładzie pracy.
Jakie przepisy określają zasady BHP?
W Polsce istnieje kilka przepisów określających i regulujących zasady Bezpieczeństwa i Higieny pracy:
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
- Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 4 listopada 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 czerwca 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób.
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 czerwca 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób.
- Rozporządzenie Rady Ministrów z 2 września 1997 roku w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy.
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
W przypadku każdego miejsca pracy pracodawca ma obowiązek wdrożenia tychże zasad oraz przekazania instrukcji pracownikom.
Zasady BHP w magazynie – obowiązki pracodawcy
Nadzór nad wdrożeniem i przestrzeganiem zasad BHP w zakładach pracy spoczywa na pracodawcy (który oczywiście może oddelegować te zadania pracownikom). Do głównych obowiązków pracodawcy z zakresu BHP w stosunku do pracownika należą:
- zapewnienie pracownikom skierowań i badań lekarskich z zakresu medycyny pracy (wstępne, okresowe, kontrolne),
- organizacja szkoleń BHP oraz instruktażu stanowiskowego, odpowiednich do stanowiska i rodzaju wykonywanych prac,
- wyposażenie pracowników w niezbędne środki ochrony indywidualnej (kaski, obuwie robocze, odzież roboczą, kamizelki, inne niezbędne elementy),
zapewnienie dostępu do urządzeń higieniczno-sanitarnych.
Ponadto, pracodawca ma również obowiązek zapewnić bezpieczeństwo w miejscu pracy poprzez:
- odpowiednie przygotowanie i nadzorowanie stanu technicznego urządzeń transportowych,
- właściwe, bezpieczne zagospodarowanie przestrzeni magazynowej (odpowiedniej szerokości dróg transportowych, dróg ewakuacyjnych; bezpiecznych, prawidłowo oznaczonych stanowisk pracy; stabilnie zamontowanych regałów; wyznaczenie przejść itd.),
- zapewnienie środków ochrony przeciwpożarowej.
13 podstawowych zasad BHP – jak powinna wyglądać bezpieczna praca?
Pomimo wielu różnic wynikających ze specyfiki organizacji zakładu pracy, mogących obejmować zarówno rodzaj obsługiwanych ładunków, składowanie materiałów, typ składowania (niskie, średnie, wysokie) czy nawet wykorzystywane w tym celu urządzenia (wózki paletowe elektryczne, wózki widłowe elektryczne, wózki widłowe wysokiego składowania) istnieją uniwersalne zasady BHP, które powinny być wdrożone w każdym miejscu pracy.
1. Systemy przeciwpożarowe w magazynie
Każdy magazyn (czy też inne miejsce pracy) musi posiadać sprawne technicznie systemy wczesnego wykrywania pożaru, które zapewnią ochronę oraz szybką reakcję w przypadku ewentualnego zagrożenia ogniem.
2. Środki ochrony przeciwpożarowej
Właściciele budynków powinni rozmieścić równomiernie w pomieszczeniach czy na korytarzach podstawowe środki ochrony przeciwpożarowej – czyli głównie gaśnice, ale także alarmy czy czujniki dymu.
3. Drogi ewakuacyjne w magazynie
W budynku powinny być ponadto wytyczone prawidłowo drogi ewakuacyjne, które umożliwią w razie potrzeby wszystkim pracownikom (bez względu na stanowisko pracy) sprawne i szybkie opuszczenie magazynu.
4. Szerokość dróg magazynowych
A jeśli mowa o drogach, warto w tym miejscu również wspomnieć o tym, że wszystkie drogi transportowe w pomieszczeniach, gdzie odbywa się ruch maszyn i pracowników, muszą posiadać określoną, wskazaną w przepisach oraz dostosowaną do wymiarów eksploatowanych urządzeń transportowych.
5. Wyposażenie techniczne magazynu
BHP w magazynie to również zapewnienie odpowiednich urządzeń do codziennej pracy i składowania materiałów. Maszyny powinny być dopasowane do ładunków, które mają przewozić, a także do ogólnych warunków panujących w magazynie – wysokości regałów, rodzaju nawierzchni itd. Mogą to być wózki transportowe lub paletowe, wózki widłowe czy wózki typu reach truck – do składowania wysokiego.
6. Bezpieczna przestrzeń
Bez względu na rodzaj składowanych ładunków oraz wykorzystywane maszyny, właściciel magazynu zobowiązany jest zapewnić bezpieczną przestrzeń do pracy. Zakres prac zależy od specyfiki przedsiębiorstwa, jednak mowa tu m.in. o: stabilnym przymocowaniu regałów wysokiego składowania, usunięciu niebezpiecznych progów czy też zastosowaniu powierzchni o właściwościach antypoślizgowych.
7. Przeglądy wózków widłowych
W przypadku magazynów, gdzie wykorzystywane są urządzenia transportu bliskiego koniecznie należy pamiętać o tym, że wózki widłowe muszą być regularnie kontrolowane pod względem stanu technicznego oraz odpowiednio serwisowane.
8. Składowanie towarów – zasady
Istnieje wiele zasad bezpieczeństwa dotyczących składowania ładunków. Każdy operator przed przystąpieniem do pracy powinien zapoznać się z instrukcją obsługi urządzenia oraz jego wykresem udźwigu, by w trakcie eksploatacji nie przekraczać dopuszczalnej nośności.
9. BHP w magazynach wysokiego składowania
Szczególnie ważne jest bezpieczeństwo pracy w przypadku magazynów wysokiego składowania, gdzie wózki wysokiego składowania unoszą palety na wysokość kilku-kilkunastu metrów. W takich miejscach przestrzeganie zasad bezpieczeństwa jest niezbędne z uwagi na podwyższone ryzyko wiążące się z wymagającym składowaniem wysokim.
10. Prędkość jazdy dopuszczalna w magazynach
Ograniczyć ryzyko pomoże także wprowadzenie w magazynach maksymalnych dopuszczalnych prędkości jazdy na konkretnych odcinkach dróg transportowych czy na terenach przymagazynowych. Ustalić maksymalne prędkości powinien właściciel przedsiębiorstwa, jednak musi on pamiętać o tym, że maksymalne prędkości jazdy wózkiem widłowym w magazynie regulowane są też przez odpowiednie przepisy prawa.
11. Uprawnienia na wózki widłowe UDT
Troszcząc się o podstawowe zasady BHP w magazynie takie jak odpowiednie, bezpieczne przygotowanie przestrzeni, zapewnienie niezbędnych narzędzi i urządzeń, nie można zapominać o kursach oraz szkoleniach, jakie powinni przejść pracownicy. Od operatorów wózków widłowych należy wymagać posiadania uprawnień UDT lub też zapewnić pracownikom tego typu szkolenie jeszcze zanim przystąpią do pracy.
12. Szkolenia BHP dla pracowników
Aby każdy pracownik przyswoił sobie podstawowe zasady BHP w magazynie, jeszcze przed przystąpieniem do właściwej pracy, właściciel firmy zobowiązany jest zorganizować wewnątrzzakładowe szkolenie BHP, gdzie opisane będą zagrożenia występujące na konkretnym stanowisku, przedstawione zostaną środki ochrony indywidualnej, procedury postępowania w razie pożaru itd.
13. Środki ochrony indywidualnej
Obowiązkiem pracodawcy jest również zapewnienie pracownikom odpowiednich środków ochrony indywidualnej (o ile jest to niezbędne dla bezpieczeństwa na stanowisku pracy). Poprzez środki ochrony rozumie się np. elementy odzieży roboczej, różne typy obuwia roboczego, kaski, kamizelki odblaskowe itp.
Podstawowe zasady BHP – podsumowanie
Przestrzeganie zasad Bezpieczeństwa i Higieny Pracy jest niezwykle istotne bez względu na rodzaj przeprowadzanych w przedsiębiorstwach prac. Czy to w magazynach wysokiego składowania, średniego czy niskiego – bardzo ważne jest zapewnienie (i przestrzeganie przez pracowników) właściwych warunków do bezpiecznej i wydajnej pracy.
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do bezpieczeństwa pracowników warto sięgnąć po wspomniane w artykule – rozporządzenia ministra pracy lub skontaktować się z firmą zewnętrzną zajmującą się obsługą BHP firm.